تاریخچه ” قهوه‌خانه‌ “

قهوه‌خانه، ریشه در تاریخ کهن این مرز و بوم داشته و به مثابه یکی از مشخصه های فرهنگ ایرانی، در گذشته‌ای نه‌چندان‌دور بوده و علاوه بر پذیرایی از مشتریان ، از جهات دیگر -به ویژه ارتباطات اجتماعی- محل ملاقات و دیدو بازدیدهای گروهی اهمیت داشته است .

برمبنای شواهد‌، پیدایی مکانی به نام قهوه‌خانه در سرزمین ایران‌، به دوران صفویه و شاید نخستین بار در شهر قزوین و در دوران پادشاهی شاه‌طهماسب برمی‌‌گردد. اما از زمان شاه عباس‌کبیر کم‌کم در اصفهان و کمی بعد در کل ایران قهوه‌خانه‌ها رواج می‌یابد.

در قرن‌سیزدهم ، نوشیدن چای به جای قهوه در قهوه‌خانه‌ها رایج شد. به ویژه از زمان فرمان‌روایی ناصرالدین‌شاه قاجار به بعد، شغل و پیشۀ قهوه‌چی‌گری یا قهوه‌خانه‌داری در شهرهای بزرگ‌، از جمله تهران شناخته شد.

در هر شهر افزون‌بر اماکن اجتماعی چون مسجدجامع، مدارس علمیه ،خانقاه ها، زورخانه و… قهوه‌خانه‌ها نیز به رکن اصلی محل تجمعات اجتماعی تبدیل شده و عمدتا در بازارچه‌ها ساخته می‌شد. به گونه‌ای که مردم می توانستند از آن برای تجمع کوچک و گروهی استفاده کنند‌.

خانوم "کارلاسرنا" در سفرنامۀ خود دربارۀ اهمیت و جایگاه مردمی قهوه‌خانه‌ها می نویسد:

«بازار محل اقامت و قرارهای عمومی است که مردم دربارۀ مسائل مختلف وامور دولتی نیز به شور و تبادل نظر می‌پردازند و هیچ‌جای دیگر، چون بازار و به ویژه قهوه‌خانه آن ،محل تجمع جالب و اختلاط تمامی طبقات مردم نیست. زیرا در بازار هیچ موضوعی نه سرّی است نه مورد احترام‌. خدمتکاران قهوه‌خانه‌ها و غذاخوری‌ها مرتبا برای میهمان قلیان‌، چای‌، قهوه‌، شربت و شیرینی می‌آورند.

در کشور همسایه, عثمانی قهوه از قرن ۱۳ میلادی شروع به محبوب شدن کرد و تا اوایل قرن ۱۵ میلادی در مصر٬ شام و عثمانی پرمصرف شد و در همه این شهرها قهوه‌خانه‌هایی برپا شد.

مقامات مذهبی در مکه، قاهره و استانبول تلاش کردند تا مصرف آن را ممنوع کنند. قهوه‌خانه‌ نهادی جدید بود که مردان در آن جمع می‌شدند و به صحبت کردن، شعرخوانی و بازی‌هایی مانند تخته‌نرد و شطرنج می‌پرداختند. آن‌ها به مرکزی برای تجمع متفکران و به صورت ضمنی به رقیبی برای مسجد به عنوان محل ملاقات جمعی بدل شده بودند.

تاریخچه " قهوه‌خانه‌ "

دو مرد در قهوه‌خانه‌ای در سوریه سرگرم بازی تخته‌نرد.


  1. اميرحسين حُرّیتی:

    هیچ دیدگاهی ندارم…جز عرض تشکر وخسته نباشید..

Copyright © 2012 ~ 2024  |  Design By: Book Cafe

دانلود همه کتاب‌ها
   هزاران کتاب در گوشی شما ⇐

نوروز آریایی، پیروز باد 

6 فروردین
🌟 «زادروز زرتشت»، فرخنده باد 🌟

🍀 سیزده بدر، سبز باد 🍀

3 اردیبهشت
🔥 «گلستان‌جشن» فرخنده باد
🔥
(جشن اردیبهشت‌گان)

6 خرداد
🌾 «جشن خردادگان»، خجسته باد
🌾

6 تیرماه
🌸 «جشن نیلوفر»، شاد باد 🌸
بزرگداشت کشاورزی و باغ‌بانی در ایران باستان

13 تیرماه
🏹 «جشن تیرگان»، فرخنده باد
🏹
روز بزرگداشت باران، ایزد باران (تیر) و گرامی‌داشت آرش کمانگیر

7 مرداد
🍃
«جشن اَمُردادگان»، شاد باد
🌿

4 شهریور
🔥 «آذر جشن»، خجسته باد 🔥
شهریورگان، روز پدر در ایران باستان

16 مهرماه
🍁 «جشن مهرگان»، فرخنده باد
🍁
گرامی‌داشت ایزد مهر، و روز پیروزی فریدون و کاوه آهنگر بر ضحاک ماردوش

✹ فرخنده باد 7 آبان ✹
👑 روز کوروش بزرگ 👑

10 آبان‌ماه
💧 «جشن آبان‌گان»، فرخنده باد
💧
گرامی‌داشت ایزدبانو آناهیتا، نگهبان و نگهدار آب‌ها

🍉 شب چله، فرخنده باد 🍉

9 آذرماه
🔥 جشن آذرگان، فروزان باد
🔥
بزرگداشت ایزد آذر، نگهبان و نگهدار آتش‌ها

1 دی‌ماه
🌞 «جشن خُرّم‌روز»، خجسته باد 🌞
گرامی‌داشت اهورامزدا

2 بهمن
🐏 جشن بهمن‌گان، فرخنده باد 🐏

10 بهمن
🔥 جشن سده، فروزان باد 🔥

5 اسفند
♡ جشن اسفندگان، شاد باد ♡
سپندارمذگان، روز بزرگداشت عشق و گرامی‌داشت بانوان

🔥 جشن چهارشنبه‌سوری، فروزان باد 🔥

نوروز ایرانی، پیروز باد

19 فروردین
🌼 جشن فروردین‌گان، گرامی باد 🌼
یادبود فَروَهَر و روانِ درگذشتگان